شرايط تاريخی ، اجتماعی ، فرهنگی و طبيعی و جاذبههای جهانگردی ايران بی ترديد، برای هر نوع سليقهای از تماشا و گشت و گذار و استراحت و فراغت جاذبهای لذتبخش وجود دارد. دوستداران توريسم باستانی و تاريخی در ايران موزهای به وسعت كشور را در اختيار دارند كه در هر نقطهای از آن آثار باستانی و تاريخی ارزشمندی وجود دارد.
توريسم طبيعی ، مجموعه ای از پديدههای طبيعی منحصر به فرد مانند كويرها ، درياچههای نمكی ، درياچههای كوهستانی آب شيرين ، غارهای طبيعی ، آبشارها و سرابها ، رودخانههای بزرگ و كوچک ، جزاير زيبا و ديدنی ، سواحل دريايی وسيع ، كوهستانها و قلل مرتفع ، جنگلهای سرسبز و انبوه ، دشتهای وسيع چشمههای آب معدنی ، و حتی يخچالهای طبيعی را در برابر دارند كه میتوانند متناسب با ذوق و سليقه خود از آن بهره گيرند. تنوع معيشت و جوامع نيز از ديگر جذابيتهای ايران است .
استان لرستان استانی در غرب ایران و شهرهای بزرگ این استان خرم آباد ، بروجرد ، الیگودرز ، دورود است که دورود در شرق استان لرستان در دامنه تپه زاگرس واقع شده است.دورود شامل 2 منطقه به نام های سیلاخور، مرکزی است ،چهار فصل استان لرستان با آب و هوای کوهستانی دلپذیر سرزمینی است که در غرب ایران در کوههای زاگرس میانی و مرکز آن واقع شده است .
دورود در 400 کیلومتری تهران ، 35 کیلومتری ازنا ، 45 کیلومتری الیگودرز ، 56 کیلومتری بروجرد ، 86 کیلومتر کیلومتر خرمآباد ، 117کیلوگرم اراک واقع شده است. این شهر در رشته دامنه رشته های زاگرس و در نزدیکی اشترانکوه قرار دارد. دو سرشاخه شمال و شرق رود دز در دورود به هم میخورد که رودخانه سزار نامیده می شود. این رودخانه تقسیم بندر لرستان و بختیاری در کشور است. دورود بالغ بر 14000 متر از سطح دريا بلندتر است
لرستان منطقه ای کوهستانی است. کوههای زاگرس از شمال غربی به جنوب شرقی استان کشیده شده اند. این استان از نظر آب و هوا به سه منطقه تقسیم می شود: منطقه کوهستانی نیمه خشک شمالی ، منطقه نیمه خشک و ملایم تر و منطقه خشک جنوبی که تابستانهای گرم را سپری می کند. قله سن بوران در اشتوران کوه بلندترین قله لرستان است. جنگل های بلوط دامنه کوه های لرستان را پوشانده است. کرخه ، دز ، کشکان ، ماربره و خرم آباد مشهورترین رودخانه هایی هستند که از ارتفاعات لرستان سرچشمه می گیرند
ساکنان اصلی لرستان ، کاسیهای غیر ایرانی بودند که پس از انحطاط امپراتوری بابل تا سال 1155 قبل از میلاد ، زمانی که این منطقه توسط مادها (یک قبیله ایرانی) مورد حمله قرار گرفت ، بر بابل سلطنت کردند. با اشغال استان در هزاره اول قبل از میلاد توسط فارس ، امپراتوری مادها به پایان رسید.
از اوایل هزاره سوم قبل از میلاد ، ساخت مفرغ در لرستان انجام می شد. با این حال ، قدیمی ترین آثار مفرغی کشف شده در لرستان از 1000 تا 650 سال قبل از میلاد مسیح است. این اشیا به مفرغ لرستان معروف هستند.
تولید رنگهای طبیعی ، نیکل سازی ، حکاکی نیکل ، نمد سازی ، سبد بافی و گیوه بافی از شاخص ترین صنایع دستی در لرستان است.
مهمترین آثار تاریخی دورود که قدمت آنها از پیش از اسلام تا پس از اسلام میرسد، میتوان بهطور خلاصه به موارد زیر اشاره کرد: تپه باباشاه، پاتپه دورود، تپه گوشه پل 3، تپه آسیاب عالمآباد، تپه گورستان چقا بهرام، تپه گورستان یهودیان، محوطه روباه چالانچولان، محوطه عزیزآباد کوچک، حمام افراونده، حمام دوخواهران، حمام عالمآباد، حمام چوبدار علیا، تپه بالاده کلنگانه، تپه سبز 2، تپه قلعه جهانگیر (2–1)، تپه قلعه خرابه چوبدار علیا. برخی از این آثار مربوط به دوره نوسنگی، عصر مس میباشند.
آثار تاریخی شهر دورود میتوان به گورستانهای تاریخی که قدمت آنها به بیش از ۵۰۰۰ سال میرسد اشاره کرد. از دیگر مناطق تاریخی شهرستان دورود روستای افراونده میباشد. این روستا دارای حمام تاریخی، قلعه تاریخی و گورستان تاریخی میباشد که قدمت ساخت آنها به دوره صفویه یا زندیه میرسد.
جاذبههای تاریخی شهرستان دورود به پل تاریخی چالانچولان که پایه این پل زمان ساسانیان پایهگذاری شدهاست و در زمان صفویه گسترش پیدا کرد.
این پل بر روی رودخانه سزار احداث شدهاست وطول پل 6 در 120 متر است که دارای6 طاق چشمه میباشد که ارتفاع طاق چشمهها به بیش از 1متر میرسد. پل تاریخی چالان چولان دارای موج شکنهایی در قسمت شمال غربی است.
از نظر امنیت عابرین روی پل، دو طرف پل دارای دیواره آجری به ارتفاع 90سانتیمتر است. این پل بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. این پل در 20کیلومتری شهر دورود واقع شدهاست.
شهر دورود جاذبههای گردشگری متنوع و متفاوتی دارد. یکی از این جاذبههای گردشگری با نام چاه ساز و دهل شناخته میشود. افرادی که از این چاه بازدید کردهاند، تصور میکنند که میتوان از درون چاه صدایی شبیه به صدای ساز و دهل را شنید.
اکتشافات کاملی درباره چاه ساز و دهل نشده است، اما برخی معتقدند یک رودخانه خروشان در انتهای چاه وجود دارد.فشار هوای ورودی و خروجی چاه علت ایجاد صدایی همچون صدای ساز و دهل است. این گمانهزنیها را چند نفر از کوهنوردان شهرستان دورود انجام دادهاند.این افراد با طناباندازی به ارتفاع 100متری از عمق چاه ساز و دهل نزدیک شدهاند، اما به علت نداشتن تجهیزات کامل و پیشرفته نتوانستند اکتشافاتشان را تکمیل کنند.
طبیعت دورود
زیباترین شهر از نظر طبیعت در استان لرستان محسوب میشود و دارای جاذبههای طبیعی بسیاری است به طوریکه از این شهرستان به عنوان پایتخت طبیعت ایران یاد میشود. در سال 1389تمبر اختصاصی با عنوان دورود پایتخت طبیعت ایران توسط پست جمهوری اسلامی ایران به چاپ رسید. برای معرفی طبیعت زیبای شهرستان دورود میتوان به مناطق زیر اشاره کرد: کوه رنگیه، غار مردهها، غار منو، غار وقت ساعت، آبشار دوش خرسان، آبشار ازنادر، آبشار عزیز آباد، دره نی گا (نیگا)، تنگه هشوید، تالاب ازگن، بیشه لنج آباد، بیشه آبگرم اشاره کرد.
اشترانکوه
از کوههای مرتفع زاگرس است که در جنوب شرقی شهرستان دورود و در کنار کوه پریز واقع شدهاست. اشترانکوه معروف به آلپ ایران و از نظر زیست بوم ،دارای شرایط مناسب برای رشد جانداران میباشد چشم اندازهای این کوه در زمستان و بهار منظره بسیار زیبایی را به وجود میآورد.بلندترین قله اشترانکوه سن بران است
دریاچه گهر
از زیباترین دریاچههای ایران در شهرستان دورود قرار گرفته و سالانه پذیرای بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است. این دریاچه زیبا در منطقه حفاظتشده اشترانکوه قرار داردکه به نگین زاگرس معروف است. این دریاچه، آبی شفاف و کریستالی دارد به گونهای که در نقاط کم عمق 4 مترمیتوان ماهیان کف دریاچه را به خوبی مشاهده کرد. خود دریاچه بزرگ به دو بخش ساحلی ماسهای و صخرهای تقسیم میشود. بخشهای ساحلی در غرب و شرق دریاچه قرار دارند که برای شنا کردن مناسب هستند. زمین شناسان احتمال میدهند که دریاچه گهر بر اثر وقوع یک زمین لرزه عظیم به وجود آمدهاند چرا که بر روی گسل اصلی زاگرس قرار دارند.عمق گهر نیز از 4 تا 28 متر است. دریاچه گهر از اواخر بهار تا پایان تابستان هوای دلپذیری دارد و طبیعت سبز و دلربای آن شما را مجذوب خود میکند.
دره نی گا
در مسیر دریاچه گهر ، رودی به نام سفید آب وجود دارد که در مسیر این رود دره ای صخره مانند وجود دارد.از مشخصات این دره میتوان به دیوارهای صخره ای بلند و عرض 500 متر اشاره کرد.این دره به نام دره نی گا یا گراند کانیون ایران معروف است و از دیگر جاذبههای گردشگری شهر دورود میباشد .
پریز کوه
از کوههای جنوب شرقی شهرستان دورود قرار دارد که قله این کوه به ارتفاع 3095 متر است. در راه صعود به این قله چشمه راکن قرار گرفته است. در مسیرصعود به این قله، غاری به اسم غار پریز نیز وجود دارد که محلی برای استراحت کوهنوردان میباشد.از معروفترین قلههای کوه پریز میتوان به قله کر و دختر اشاره کرد.
کوه قارون
کوه قارون از کوههای جنوب شهرستان دورود میباشد که قله این کوه به ارتفاع ۲۹۵۰ متر است. در راه صعود به این قله از طریق ایستگاه راهآهن قارون یا جاده آسفالته روستای پیر عبدالله میباشد. در مسیرصعود به این قله، چند چشمه به نام چشمه صیاد و چشمه پرویز نیز وجود دارد که محلی برای استراحت کوهنوردان میباشد.
چشمه وقت و ساعت
از مناطق تفریحی و گردشگری که در طول سال همیشه آب دارد و در مدت زمان معین سرشار از آب است و زمان دیگر کاملا خشک و این جوشش و بی آبی یه طور متناوب همیشه ادامه دارد.میزان آب موجود در این چشمه در فصلهای مختلف سال متفاوت و در فصل پاییز در سه دوره زمانی عملکرد چشمه به این صورت است: به مدت 40 آب آن کاملا قطع میشود ولی برای 10 دقیقه 50 درصد از حجم آب بطور شگفت انگیز از چشمه می جوشد و جریان دارد سپس به مدت 45 دقیقه آب آن بهطور کامل قطع میشود و دوباره برای 10 دقیقه کمی بیشتر از دفعه قبل یعنی حدود 60 تا 70 درصد حجم کل آب در چشمه جریان پیدا میکند. در فصل بهارحجم آب چشمه به اندازه یک رودخانه است و کف غار را که حدود 10 متر پهنا دارد پر آب میکند و به اندازه 29 سانتی متر از کف غار بالا می آید.
تالاب ازگن
تالابی فصلی در شهر دورود و در نزدیکی آبشار آب گرم قرار دارد.این تالاب فصلی بوده و از ابتدای بهار تا اواخر بهار بدلیل بارش ها، دارای آب میباشد .این تالاب یکی از دیدنیهای شهر دورود در بهار میباشد
باباهور
یکی از مناطق گردشگری در شهرستان دورود است.بلندی باباهور دارای درختان بلوط و مناسب برای تفریح و گردش میباشد .
از جاذبههای طبیعی دیگر شهر دورود میتوان به اشترانکوه، کوه رنگیه، غار مردهها، غار وقت ساعت، آبشار دوش خرسان، آبشار ازنادر، آبشار عزیزآباد، تنگه هشوبد، تالاب ازگن، بیشه لنجآباد
بیشه آبگرم
سراب رودک – دورود
درياچه گهر – دامنه اشترانكوه
آبشار شوی – دامنه سالن كوه
آبشار چكان – جنوب دورود
غار منو – اطراف دورود
دره نی گا – امتداد درياچه گهر
دره شوی – غرب سالن كوه
آبشارها
آبشار ازنا یا دره اسپر آبشاری فصلی است که در7 کیلومتری جنوب خاوری دورود در درهٔ اسپر قرار دارد. آبشار آبگرم در فاصله 23 کیلومتری جنوب شهرستان دورود به طرف بیشه پوران در امتداد جاده راه آهن است
آبشار بیشه که یکی از زیباترین آبشارهای کشور است در ایستگاه راه آهن بیشه واقع شده است. فاصله این آبشار تا شهرستان دورود که یکی از مسیرهای ارتباطی آن است 35 کیلومتر می باشد. ارتفاع آبشار چهل و هشت متر تا نقطه برخورد با زمین و ده متر نیز از آنجا تا وصل شدن به رودخانه سزار می باشد. همچنین فاصله این آبشار تا شهرستان خرم آباد از طریق جاده حدود شصت و چهار کیلومتر می باشد.
اين شهر كه در گذشته بينالنهرين و بحرين ناميده میشد، در محل تلاقي دو رودخانه تيره و ماربره كه به ترتيب از كوههای گرو بروجرد و اشترانكوه اليگودرز سرچشمه میگيرند، واقع شده است. هسته اوليه شهر در حقيقت روستاها با فعاليت كشاورزی بود كه به سرعت چهره روستايی آن به يک شهر صنعتی تبديل شده است.
زبان و گویش
مردم دورود به زبان لری صحبت میکنند. دورود به دلیل مهاجر پذیر بودن آن به دلیل وجود راه آهن مرکزی لرستان و قرارگیری در مسیر اصلی جنوب به شمال میزبان گویشهای مختلف بودهاست. از نظر زبان و گویش در شهر دورود میتوان به لری سیلاخوری، لری بختیاری و لری خرمآبادی اشاره کرد.
دین و مذهب
مردم شهر دورود شیعه دوازده امامی هستند.
لباس مردم لری پوشش ساده بوده که به شال و ستره مشهور است. شال، ستره، کلاه نمدی، کپنک همان قبای پشمی، گیوه و چوغه یا بالاپوش لباس سنتی مردان این قوم است.
زنان لر نیز از پارچههای رتگی در رنگها و طرحهای شاد با سربندهای زیبا و رنگی استفاده میکنند. لباس زنان هم از قسمتهای گوناگونی تشکیل شده که عبارتند از: جومه نوعی پیراهن، کلنجه یا بالاپوش، تره و گل ونی، کت، سرداری و شلوار
دامداری، كشاورزی و صنايع پایه های اقتصادی و صادراتی دورود را تشکیل میدهند. گندم، جو، تره بار، بنشن، گياهان علوفهای، سيب، انار، انگور، گلابی، زردآلو، آلبالو و گيلاس از محصولات کشاورزی این شهر هستند. رودخانههای اطراف، تامینکننده آب مورد نیاز برای کشت این محصولات است. دامداری از شغلهای مهم و اصلی این منطقه بوده و محصولات و فرآوردههای دامی از عمده صادرات اين ناحيه به حساب میآید.
صنایع دستی
پیشینه تاریخی غنی و تنوع قومیتهای لرستان، صنایع دستی این استان در سه نوع متمایز عشایری، روستایی و شهری قرار دارد. اغلب صنایع دستی عشایری صرف خانوار شده و کمتر به بازار عرضه میشود. سیاه چادر، قالی و گلیم، هور، هور اسبو از صنایع دستی عشایر به شمار میرود. قالی، گلیم، رنگرزی و جاجیم بافی نیز صنایع دستی روستایی محسوب میشود. ورشو سازی نیز از دیگر صنایع دستی این دیار است.
سوغات
عسل، روغن حیوانی، شیرینی کاک، شیرینی آردی، نان ساجی، کلوچهی بروجردی، سمنوی بروجرد و انواع حلوا از سوغات معروف استان لرستان به شمار میرود.
چزنک رغ
این غذا در بین مردم لرستان به نشانهی احترام به مهمان تازه از راه رسیده آماده میشود. مواد تشکیلدهنده این غذا را از نام آن میتوان تشخیص داد. این غذای مناسبتی خوشمزه از چزنک نان فطیرو رغو یاروغن حیوانی و محلی تهیه میشود که بعد از تهیهی نان و قبل از سرد شدنش چند قاشق روغن محلی روی آن میریزند. اغلب به این ترکیب شیرهی انگور یا خرما یا خاک قند اضافه میکنند.
آش شله ماش دورود
این آش که یکی از غذاهای محلی شهرستان دورود است نیاز به زمان کافی دارید. لوبیا چیتی، ماش، عدس، برنج، پیاز، آبگوشت، کشک، زعفران و نعناع داغ مواد تشکیل دهنده این آش خوشمزه و لذیذ است که بهتر است لوبیای آن شب قبل خیس شده و آب آن را چند بار عوض کنید. برنج و عدس را نیز از یک ساعت قبل از تهیه آش بگذارید خیس بخورد.