روستاهای ایرانی ساخته شده در پشت بام
روستاهای ایران مرکز فرهنگ ، هنر ، معماری و سبک زندگی باستانی اصیل ایرانی هستند. تاریخ واقعی در آنها زندگی می کند.
چگونه به روستای اوشتابین برویم؟
برای رسیدن به روستای اشتبین باید از جلفا، کردشت، نوردوز، سیهرود و سه راهی آبادی هراس عبور کنید. رود ارس در بخش شمالی روستای اشتبین و با فاصله 14 کیلومتر قرار دارد. رود هراس هم در بخش شرقی روستای اشتبین واقع است. روستا به دوره صفوی تعلق داره و در حاشیه سواحل زیبای ارس در دل کوههای بلند آذربایجان شرقی دهستان نوجه مهر شهرستان جلفا میباشد. طبیعت زیبا و سبز این روستا بهشت را به تصویر میکشد. مسافران پس از گذر از جلفا، روستای سیه رود، نوردوز مرز ایران و ارمنستان روستای دوزال، کردشت از سه راهی هراس به روستای زیبای اوشتابین وارد میشوند. فاصله روستا از جاده اصلی و مرزی سیه رود و خدا آفرین حدود 7 کیلومتر است. روستای اشتبین از یک سو کاملا به دیواره کوه تکیه کرده است و تنها راه ارتباطی آن با اطراف، جاده ایست که از سمت مرز نوردوز و کردشت به طرف روستا میآید
آثار باستانی و تاریخی
در روستای اشتبین آثار باستانی و دیدنی هم وجود دارد. قدمت روستای اشتبین به دوره صفوی بازمی گردد. بهشت ماسوله ای آذربایجان کهن و دیرینه است. اگر به روستای اشتبین بروید، آثار تاریخی زیر را مشاهده می کنید:
خانه سلمانزاد، خانهای بسیار قدیمی و مربوط به دوران شاه طهماسب صفوی
گورستان قدیمی روستای اشتبین
کتیبه های مرمرین
آرامگاه حکیم نباتی
چرا نام این روستا است؟
یکی از دلایل این نامگذاری این است که روستای اشتبین شامل سه روستا به نام های جعفرآباد، هراس و سیاوشان می شود. درحقیقت، نام روستای اشتبین ترکیبی از کلمات «اوش» و «تبین» است. «اوش» واژهای به معنای عدد 3 و «تبین» یعنی طایفه. مردم روستای اشتبین میگویند چون روستای اشتبین میان سه کوه قرار دارد، نام این روستا اشتبین است.اوش یعنی عدد 3 و «بیین» معنی «میان» میدهد.
روستای اوشتابین در ایران یکی از قدیمی ترین و زیباترین روستاهای ارس ، روستای اوشتابین است. یکی از قدیمی ترین و زیباترین روستایی پلکانی در مجاورت رودخانه ارس است. اگر به شهر تبریز سفر کردید، می توانید به روستای اشتبین هم بروید. روستای اشتبین تا تبریز حدود 4 ساعت فاصله دارد، روستای اشتبین تقریباً در فاصله 143 کیلومتری از تبریز واقع است. بسیار دیدنی و زیباست، ستون های نقشدار، پنجره ها و ارسی ها است، به همین دلیل روستای اشتبین خانههایی پلکانی دارد و شبیه به ماسوله است. به همین خاطر پشت بام هر خانه در روستای اشتبین حیاط خانه همسایه است. خانه های روستای اشتبین دارای بالکن یا به زبان اهالی اشتبین «آرتیرما»ست؛ فضایی خارج شده از بنا و بالای معابر روستای اشتبین. اغلب خانه ها تنوری برای پخت نان دارند. مصالح خانه های روستای اشتبین از خشت، چوب و سنگ است. خانه های قدیمی روستای اشتبین شبیه به معماری خانه های دوره صفوی و قاجار است.
این خانه ها با درها و کتیبه های مربوط به دوره سنگ مرمر از دوران صفویه و طبیعت جذاب جنگل با انواع میوه ها تزئین شده است ، این روستا را روستای سلامتی می نامند. اگر به تاریخ ایران علاقه مند هستید ،
تاریخچه روستای اوشتابین
اوشتابین دارای پیشینه تاریخی باستانی است و وجود گویش تاتی در روستاهای فرعی اوشتابین پیشینه تاریخی درخشان آن را نشان می دهد.
روستای کوهستانی با آب و هوای مطلوب و معتدل و زمستان بسیار سرد و برفگیر، جزء مناطق با اقلیم و آب و هوای سرد است. به موجب همین امر، زمستان های طولانی در این منطقه وجود دارد. اشتبین از نظر طبیعت و معماری روستایی، در بین تمام روستاهای استان آذربایجان شرقی زبان زد است.
اشتبین تاریخی کهن نزدیک به 7 قرن دارد و مردم آن به زبان تاتی نیز صحبت می کنند. عموم مردم روستای اشتبین به زبان آذری سخن می گویند. دین آنها اسلام و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. تعدادی کتیبه به خط ثلث مربوط به صفویان و نیز کتیبه ای از جنس سنگ مرمر مربوط به آرامگاه شخصی به نام خواجه ملک کدخدا در تاریخ 843 قمری و سنگ نگاره های در این روستا قرار دارد که بیان کننده قدمتش هستند. این روستا از مجموعه سه آبادی به نام های جعفر آباد، هراس و سیاوشان تشکیل شده است. واژه اشتبین از دو کلمه اوچ یا اوش (سه) و دبین یا تبین (ریشه یا طایفه) ساخته شده و اشاره به سه آبادی نام برده شده است و یک گورستان قدیمی، چند کتیبه به خط ثلث مربوط به دوران شاه طهماسب و شاه عباس صفوی، کتیبه مرمرین آرامگاه خواجه ملک کدخدا به تاریخ 843 هجری قمری و کتیبهای دیگر متعلق به خواجه احمد به تاریخ 976 هجری قمری وجود دارد.
در گورستان اشتبین، سنگ نوشتههایی وجود دارد که قدمت آن به 800 سال قبل باز میگرددو متاسفانه امروزه به دلیل عدم مدیریت و نظارت صحیح بر این آثار، شکستههای این سنگ نوشتهها در زمین این گورستان پراکنده شده است.
همچنین کتابی در این روستا نگهداری میشود که به کتاب نادری شهرت دارد. این کتاب در سال ۱۲۳۱ توسط مشهدی محمدعلی نوشته شده است. مردم روستا نسبت به آثار هنرمندان خود حساسیت دارند و سعی میکنند این آثار را خودشان نگهداری کنند.از آثار تاریخی دیگر روستای اشتبین میتوان به سنگ درب خانههایی روستا که یکی از آنها متعلق به دوران سلطنت سلطان محمد خدابنده است، اشاره کرد.
جغرافیای روستا و شرایط آب و هوا
زمستان های روستای اشتبین بسیار سرد و یخبندان است و تابستان هایی خنک دارد. البته در بخش های جنوبی و کوهستانی روستای اشتبین آب و هوا سرد است، در مجاورت رود ارس آب و هوایی مرطوب در انتظارتان است و هوایی همچون شمال مطبوع و معتدل دارد که تحت تأثیر دریای خزر است
بیشتر اوقات سال بارش های فراوانی بر این منطقه سرازیر می شود لذا همین بارشها موجب رونق باغ داری در اشتبین شده است. از محصولات کشاورزی این روستا می توان ذغال اخته، انار، گردو، انجیر، گلابی، آلبالو، زردآلو، انگور، سماق، ازگیل و توت را که به وفور در باغ ها برداشت می شوند را نام برد. انار ها و آلوچه های این منطقه و به طبع آن محصولات وابسته به آنها به اندازه ای خوش طمع هستند که امتحان کردن ذره ای از آنها شما را وادار به خریدشان می کند. از دیگر سوغات های این روستا می توان به شیرینی هایی به نام میان پر اشاره کرد که از انجیر های مرغوب باغات این منطقه درست می شود. از محصولات صادراتی این روستای چشم نواز می توان به تولید ابریشم اشاره کرد،اشتبین در تولیدات این محصول سابقه ای طولانی دارد. در اشتبین درختانی همچون سرو تبریزی وجود دارد که به هنگام وزیدن باد صدایی گوش نواز به وجود می آورند.
کوفته، آبگوشت، آش و کباب از غذاهای محلی اشتبین محسوب می شوند و طعم لذیذ این غذاها با دیگر مناطق بسیار متفاوت است. لبنیات اشتبین از جمله سر شیرش، بسیار با کیفیت است و خوردن آن را به همراه عسل سیاه کوهستانی این منطقه به شما پیشنهاد می شود.
روستای استپی اوشتابین مربوط به دوره صفویه است. طبیعت زیبا و سرسبز این روستا بهشت را به تصویر می کشد. خانه های روستا نیز معماری بسیار زیبایی دارند.
مهمترین کوههای مجاور روستای پلکانی اشتبین میتوان به کیامکی، دوستهشا و قازانداغی اشاره کرد. ارتفاعات و اراضی اطراف آن پوشیده از جنگلها و مراتع است. آب و هوای اشتبین تابع آب و هوای منطقهی ارسباران است که در مناطق جنوبی کوهستانی، آب و هوای سرد و در حوالی درهی ارس، هوایی گرم، معتدل و مرطوب دارد. روستای اشتبین در زمستان بسیار سرد و پوشیده از برف است و دارای اقلیم سرد و زمستانهای طولانی است.
کتیبه های روستای اوشتابین
هم اکنون چندین کتیبه در خط سولز مربوط به زمان شاه طهماسب و شاه عباس صفوی در این روستا وجود دارد ، همچنین کتیبه هایی در قبرستان قدیمی وجود دارد.
از دیگر بناهای تاریخی این روستا می توان به تعدادی درب سنگی در خانه های روستایی اشاره کرد که یکی از آنها مربوط به دوره سلطان محمد خدابنده است.
مردم روستای اوشتابین
این روستا از معدود روستاهای استان آذربایجان شرقی است که ده ها کتاب و اثر تاریخی از جمله کتاب تاریخ نادری را در بین اهالی روستا نگهداری می کند. به طرز جالب توجهی ، مردم این روستا به ویژه به حفظ آثار هنرمندان خود در روستا حساس هستند و سعی می کنند این آثار را در جای خود نگه دارند.