» جاذبه های گردشگری روستای دیزباد نیشابور

دهکده دیزباد

این روستای زیبا در کیلومتر 80 کنار جاده نیشابور - مشهد قرار دارد. دیزباد دارای پوشش گیاهی متنوع و آب و هوای مطبوع است و روی سلسله جبال بینالود، روستایی زیبا در میان رودخانه ‌ها و چشمه ها و باغ‌های سرسبز

روستای دیزباد، روستایی با آب و هوایی ییلاقی که جان می دهد برای سفرهای تابستانی! روستا در شیب ملایم دامنه و مسیری پیچ در پیچ در امتداد رودخانه و کوه قرار گرفته و چشم اندازهای بینظیری از جلوه های طبیعی دارد. روستا دارای توربین‌های بادی فراوانی است که وقتی به چند کیلومتری آن می‌رسید تغییر ناگهانی دما را به خوبی احساس می‌کنید و حال و هوای روح و جسمتان را، خنکای ناشی از آب‌ و هوای عالی آن متحول می سازد. روستای دیزباد، بعد از ماسوله، مشهورتربن روستای پلکانی در ایران است، البته پوشش جنگلی این روستا مانند ماسوله انبوه و سرسبز نیست. باد محلی منطقه دیزباد بدلیل شرایط مناسبی که دارد، دارای جنبه اقتصادی است. ویژگی مهم‌ این باد مناسب بودن آن برای تولید انرژی برق است. همچنین تاثیر بسیاری در تابستان به تعدیل و لطافت هوا در مناطق شمالی و میانی دشت نیشابور دارد.با توجه به شرایط گفته شده،نیروگاه بادی دیزباد در این منطقه ساخته شد. از جمله مناطق تاریخی روستا می توان نووعده گاه ، جایگاه چرخ ریسمان عاشق، و تخت قلندران را نام برد.

بعد از ماسوله، معروف ترین روستای پلکانی ایران است. قدمت این روستا به سال 95 هجری شمسی باز می گردد. بنابراین تقریبا یک روستای قدیمی محسوب می شود. در قرن سوم هجری شمسی نام این روستا قصر الریح بود و سپس به چهل اشکوب تغییر کرد. یکی از مهمترین ویژگی های روستای دیزباد، تاسیس مدرسه ناصرخسرو دیزباد است. شاید به همین دلیل است که 100 درصد اهالی روستا با سواد هستند. روستای دیزباد به عنوان یکی از معدود روستاهای جهان که اهالی آن 100./. با سواد هستند در یونسکو به ثبت رسید.امام قلی خاکی خراسانی از شاعران فارسی‌ زبان قرن 11 هجری قمری و محمد فدایی خراسانی از شاعران و نویسندگان فارسی‌ زبان قرن 12 هجری قمری از جمله مشاهیر این روستا قلمداد می شوند. در سال 1332 اولین دبیرستان در دیزباد تاسیس می شود. سال 1353 آمار دانش آموزان 480 نفر بوده و در برهه ای از تاریخ این تعداد تا 680 نفر هم رسیده که از روستاهای مجاور همانند چناران، چشمه خسرو، علی آباد(علی کوری)، ازغد، دیزباد پایین، امام تقی، قاسم آباد، قلعه وزیر و حصار برای تحصیل به این روستا می آمدند. در سال 1351 این روستا به عنوان روستای باسواد معرفی شد که در آن بی سوادی ریشه کن شده است. روستا 250 معلم بازنشسته دارد و قریب به 300 دکتر و مهندس به جامعه معرفی نموده است.

روستای دیزباد میان چشمه سارهای فراوان و رودخانه ها قرار گرفته و درختان سرسبز و باغستان های پر رونقی را شکل داده است. در روستای دیزباد 150 چشمه وجود دارد که در برابر هر یک، استخری زیبا جلوه گری می کند. بعضی از چشمه ها در داخل روستا قرار دارند و عموم مردم می توانند از آن ها استفاده کنند ولی بعضی از این چشمه ها متعلق به باغ های خصوصی است. اگر مسیرِ خاکیِ کنار چشمه مرکزی روستا را بگیرید و بالا بروید، بعد از تقریبا 15 دقیقه پیاده روی، به آلاچیق ها می رسید. در این منطقه نمای پلکانی روستا کاملا پیداست و بیشتر امکانات گردشگری در آنجا راه اندازی شده است. بقایای یک قلعه سنگی نیز در نوک کوهِ روستای دیزباد به چشم می خورد که علاقمندان به جاذبه های تاریخی را برای بیشتر بالا رفتن ترغیب می کند. در میان بعضی باغ ها، تخت هایی قرار گرفته و به گردشگران اجاره داده می شود.

صنایع دستی روستا در گذشته پارچه بافی انواع پارچه ها، دستکش، نمدمالی برای زیرانداز، جوراب پشمی بوده ، ولی درحال حاضر روستا کمتر صنایع دستی دارد. صنایع چوبی در روستا وجود داشته که بعضا در پنجره ها مورد استفاده قرار گرفته است. البته در سالیان اخیر نصب پنجره های آهنی در برخی خانه های روستا کمی سیمای بومی روستا را دچار تغییر نموده است.

گیاهان و گل های دارویی زیادی در روستا وجود دارد که بیش از 150 گونه را شامل می شود.که تنوع آن ها خارق العاده است و خانواده های زیادی با جمع آوری و فروش آن ها امرار معاش می کنند. با فرا رسیدن فصل بهار ارتفاعات روستا مملوء از گیاهانی مثل گل ختمی، پرسیاوشان، شاه تره، خاکشیر می شود که به غیر از خلق چشم اندازهای دیدنی، خواص زیادی هم دارند.مردم این روستا به آداب و رسوم سنتی خود کاملا پایبند هستند، نکته ای که جذابیت روستا را بیشتر کرده است.

مطلب مرتبط جاذبه های گردشگری ساحلی که کمتر به آن ها پرداخته شده!

در این منطقه شکار ممنوع است. این منطقه کبک و بزکوهی وجود دارد. در سال گذشته محیط زیست پرندگانی نظیر چکاوک را در این روستا رها کرد.

این روستا در قرون مختلف، نام های متفاوتی داشت. اما نامی که پس از حمله مغول ها به ایران، روی این روستا گذاشته شد و چندین سال نیز دوام داشت،

نوحصار در گویش محلی نو به دره یو شکلی گفته می شود که بخش اول مراسم نوحصار در آن برگزار می‌گردد. حصار نیز قلعه‌ ای است که در دورترین اراضی روستا واقع شده است. روایت اول برای این داستان وجود دارد به سیر سلوک امام قلی معروف به خاکی خراسانی اشاره دارد. روایت دوم این سنت از کتاب منطق الطیر عطار نیشابوری و حدیقه الحقیقه سنایی و آثار عرفای دیگر نشات گرفته و اشاره به شرح سلوک و معراج عرفا دارد.

مراسم نوحصار از سحر شروع می شود و در آن برگزار کنندگان که معمولا فرزندان، عروس ها، دامادها و نوه های خاندان های بزرگ روستا هستند، تا ظهر در دره نو اطراق کرده و سپس با عبور از دو وادی در قسمت اول و پنج وادی در قسمت دوم، به فنا فی الله می‌رسند.

مهم‌ترین عنوانی که این روستا در تاریخ چندین ساله خود یدک می‌کشد روستای آسیاب‌های آبی است که در زمان حمله مغول‌ها به این نام شهرت یافت. در زمان حمله مغول‌ها به نیشابور، دیزباد یکی از روستاهایی بود که از این بلای خانمان‌سوز در امان ماند. به همین علت در مدت زمان کمی، به مرکز آسیاب گندم‌های منطقه تبدیل شد و مردم از شهرها و روستاهای مختلف به اینجا می‌آمدند تا گندم شان را آسیاب کنند.

مردم روستا به شغل کشاورزی مشغولند. اکثر ساکنین، از روش های مدرن و امروزی برای کشاورزی استفاده می کنند. به همین دلیل هم محصول باغات این روستا یکی از محصولات با کیفیت محسوب می شود. این منطقه یکی از صادرکنندگان عمده گیلاس و آلو به بازارهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس می باشد.البته علاوه بر پایبندی مردم منطقه به شغل اجدادی، آب و هوا و شرایط اقلیمی روستای دیزباد نیز در رشد کشاورزی این روستا نقش ویژه ای داشته است. طبیعی است که با وجود خاک بسیار حاصلخیز و آب بسیار خنک و گوارا، کشاورزی در این منطقه رونق پیدا کند. محصولات این روستا کاملا ارگانیک بوده و به همین دلیل نیز بخش مهمی از صادرات میوه از ایران به اروپا، متعلق به محصولات روستای دیزباد می باشد.

گیلاس، آلو، سیب، آلبالو، گردو، بادام، زردآلو، هلو، گلابی، توت و چندین میوه دیگر از محصولات تولیدی روستا بوده اما بیشتر باغات منطقه دارای درختان گیلاس، آلو، سیب، گردو و آلبالو هستند.

خصوصیات بارز روستا

این روستای پلکانی، نه تنها اولین روستای باسواد کشور بود، بلکه اولین شبکه برق خصوصی نیز درست در همین روستا تاسیس شد. اولین وسیله روشنایی روستای دیزباد، مولدی بود که با زغال سنگ کار می کرد. اما متاسفانه به هر دلیلی، این مولد شب ها خاموش می شد. همین موضوع باعث شد که اهالی چاره ای بیندیشند که بتواند حداقل کوچه های روستا را در تاریک شب روشن نگه دارد.

از زیباترین مراسمی است که در روستاهای اطراف نیشابور برگزار می شود. مراسم چیله بجست، در آخرین شب بهمن ماه و به پاس نعمت های الهی در روستای دیزباد و چند روستای اطراف برگزار می شود. جالب است بدانید که نحوه برگزاری این مراسم تقریبا شبیه چهار شنبه سوری باستانی است.

هر فصل دیزباد زیبایی های خودش را دارد اما دیزباد در پاییز با برگ های سرخ و طلایی اش همچون خمره ای از طلا می درخشد.

از ویژگی های روستا و جاذبه های مهم گردشگري در آن می توان به معماری و بافت اصلی و سنتی روستا با خانه های پلکانی و بوستان و طبیعت روستا اشاره نمود. خانه های پلکانی مشرف به بوستان و رودخانه هستند. این بوستان روستایی در نوروز 93 توسط سرکار خانم ابتکار ریاست سازمان محیط زیست مورد بازدید قرار گرفته و طی آن نهالی توسط ایشان در بوستان کاشته شده است. افراد و شخصیتهای زیادی در این بوستان نهال کاشته اند که پلاک هر یک از آنها به نامشان ثبت شده است.

این بوستان 7 هکتار مساحت دارد. درخت های بوستان کاج، سرو، زبان گنجشک، اقاقیا، اورس، ارغوان و توت هستند. در بوستان روستا برج و نمادی که مربوط به فرهنگ 80 ساله دیزباد هست نصب شده است. المان قسمت پایین برج نشانه امنیت، قسمت بالاتر آن شبکه هایی وجود دارد که آشیانه پرندگان هست و در قسمت بالایی برج برشی از فرهنگ فرانسه است. به نوعی کاربرد اصلی برج زیست محیطی و حفاظت است. از بالای برج منظر و نمای پلکانی روستا کاملا قابل مشاهده است و پرندگان آن را به عنوان آشیانه خود نیز مورد استفاده قرار می دهند. علاوه بر چشم انداز طبیعی و منظر زیبای بوستان در روستا کوهپیمایی از دیگر انگیزه های ورود گردشگران به این روستا می باشد. تعداد 30 سرویس بهداشتی در روستا احداث شده است.

Neyshabur City